Μάθε τί είναι η «e-θρόμβωση» που απειλεί όσους ασχολούνται πολύ με υπολογιστές και οθόνες

Σε άρθρο του ygeiamou.gr  o κύριος Νίκος Παρασκευάς, Αγγειοχειρουργός, Διευθυντής στη Β’ Αγγειοχειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ και Υπεύθυνος Ιατρείου Αγγειακών Δυσπλασιών στο Νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ, αναλύει το φαινόμενο της «e-θρόμβωσης» δηλαδή της θρομβοεμβολής που σχετίζεται με καθιστή ακινησία και χρήση υπολογιστή.

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι μία συχνή και δυνητικά επικίνδυνη αγγειακή πάθηση γιατί μπορεί να προκαλέσει πνευμονική εμβολή. Η θρομβοεμβολική νόσος εμφανίζεται κλασικά όταν πληρούται η τριάδα του Virchow: υπερπηκτικότητα, αλλαγή στη ροή του αίματος (π.χ. στάση) και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία.

Η φλεβική στάση λόγω ακινησίας είναι γνωστή και παρατηρείται συχνότερα σε κλινήρεις ασθενείς καθώς και σε ταξιδιώτες αεροπορικών πτήσεων μεγάλων αποστάσεων. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι παρατεταμένες περίοδοι εργασίας ή αναψυχής που σχετίζονται με τη χρήση υπολογιστών, αποτελούν έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου της θρομβοεμβολικής νόσου.

Η πολύωρη ακινησία σε καθιστή θέση ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για φλεβική θρομβοεμβολή (ΦΘΕ) περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Simpson το 1941: παρατηρήθηκε αυξημένος αριθμός θανατηφόρων πνευμονικών εμβολών σε άτομα που κάθονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε καταφύγια κατά τη διάρκεια αεροπορικών επιδρομών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Έκτοτε έχουν γίνει πολλές ακόμη μελέτες που αποδεικνύουν τη συσχέτιση καθιστής “ακινησίας” και ΦΘΕ, καθώς και μελέτες για τα μέτρα πρόληψης. Το 2007 οι Hitos et al. απέδειξαν ότι συγκεκριμένες ασκήσεις των κάτω άκρων βοηθούν σημαντικά τη φλεβική ροή κατά τη διάρκεια ακινησίας σε καθιστική θέση, ενισχύοντας τη σημασία της τακτικής κίνησης των ποδιών για την πρόληψη της φλεβικής στάσης.

Το φαινόμενο της «e-θρόμβωσης» δηλαδή η θρομβοεμβολή που σχετίζεται με καθιστή ακινησία και χρήση υπολογιστή περιγράφτηκε για πρώτη φορά από τους Beasley et al. το 2003.

Η σοβαρότητα της «e-θρόμβωσης» επιβεβαιώθηκε από μια άλλη μελέτη των Healy et al. το 2010 που δείχνει ότι όταν κάποιος κάθεται στον υπολογιστή (στο σπίτι ή την εργασία) για τουλάχιστον 10 ώρες σε ένα 24ωρο και για τουλάχιστον δύο συνεχόμενες ώρες χωρίς να σηκωθεί, αυξάνει κατά 2,8 φορές τον κίνδυνο ΦΘΕ.

Μια παραλλαγή της «ηλεκτρονικής θρόμβωσης» που ονομάζεται «θρόμβωση του παίκτη» έχει επίσης εμφανιστεί και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου μετά από μια περίπτωση το 2004 όπου ένας νεαρός που έπαιζε βιντεοπαιχνίδια για πολλές συνεχόμενες ώρες τελικά πέθανε από πνευμονική εμβολή.

Με την γιγαντιαία εξάπλωση του διαδικτύου και την αυξανόμενη χρήση των υπολογιστών στην κοινωνία μας για εργασία και αναψυχή, η «ηλεκτρονική θρόμβωση» αποτελεί όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα στο σύστημα υγείας.

Σίγουρα στο μέλλον θα αναπτυχθούν εφαρμογές που θα ενθαρρύνουν τους χρήστες υπολογιστών να σηκωθούν και να κινητοποιηθούν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Μέχρι τότε όμως, είναι σημαντική η πληροφόρηση και η ενημέρωση ώστε με απλά μέτρα πρόληψης να αποφύγουμε μια e-πικίνδυνη νόσο.