Άννα Γαλανού: «Ένα ψέμα, όσο απλό κι αν φαίνεται, πάντα κρύβει μέσα του φόβο»

Με αφορμή τη παρουσίαση του νέου της βιβλίου «Όταν φεύγουν τα σύννεφα» στη Κύπρο*, επικοινωνήσαμε με την συγγραφέα και μας μίλησε για το καινούργιο μυθιστόρημα της που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Η μοίρα φέρνει μητέρα και κόρη αντιμέτωπες με την ίδια πηγή κακού. Πάθος, αγάπη, έρωτας, θαυμασμός, μίσος, διαζύγιο, εκβιασμός, φόνος, θάρρος, δύναμη, αλήθεια, πόνος, όλα απεικονίζονται στο νέο μυθιστόρημα της Άννας Γαλανού.

Από τον Άγγελο Γεραιουδάκη 

Ποια ήταν η αφορμή που σας οδήγησε στη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Εδώ και πολύ καιρό είχα στο  νου  μου να περιγράψω με τελείως διαφορετικό τρόπο τους ήρωες σε ένα από τα βιβλία μου. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα λοιπόν, επιχείρησα να ξεφύγω από την απλή περιγραφή και να κάνω ένα ψυχογράφημα στους χαρακτήρες που χρησιμοποιώ. Δεν ήταν ούτε εύκολο, ούτε απλό, γιατί ταυτόχρονα έπρεπε να κρατηθούν πολλές ισορροπίες, χωρίς αυτό να γίνει σε βάρος της έντασης που ήθελα να δώσω, αλλά και της έντονης συναισθηματικής κατάστασης που τους ωθώ να βιώσουν.

Το βιβλίο σας αναφέρεται στις ανθρώπινες σχέσεις και κυρίως στο θεσμό του γάμου. Κάτι που τα τελευταία χρόνια ο συγκεκριμένος θεσμός στη χώρα μας έχει φθίνουσα πορεία. Γιατί πιστεύετε ότι γίνεται αυτό;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι και για μένα ο κυριότερος είναι η σιωπή. Τα ζευγάρια απασχολημένα ο καθένας στις δικές του προτεραιότητες δεν μιλούν πια μεταξύ τους, το ίδιο όπως παλιά. Δεν βρίσκουν χρόνο ούτε για να αστειευτούν, ούτε να μοιραστούν μικροχαρές, ούτε καν να τσακωθούν! Αρκετοί ‘’παρκάρουν’’ τα παιδιά τους σε ένα σωρό δραστηριότητες, για να έχουν περισσότερο προσωπικό χρόνο ελεύθερο και το μόνο που τους απομένει να μοιραστούν, είναι  μια απρόσωπη καθημερινότητα κι έναν έρωτα απογυμνωμένο από την χαρά του δοσίματος. Η σιωπή λοιπόν!  

Αν σας ζητούσα να μου πείτε ένα από τα πολλά μηνύματα που περνάει η νέα ιστορία σας, ποιο θα ήταν αυτό;
Ο φόβος είναι ο χειρότερος σύμβουλος στις επιλογές και στις αποφάσεις της ζωής του κάθε ανθρώπου. Σήμερα τα πράγματα έχουν δυσκολέψει ακόμα περισσότερο. Η τρομολαγνεία που έχει καλλιεργηθεί φθάνει κάποια στιγμή να μην έχει κανένα όριο. Δεν είναι μόνο οικονομική η κρίση. Είναι και κρίση αξιών με μεγάλες ηθικές διαστάσεις. Καλό είναι πριν πάρουμε οποιαδήποτε σημαντική απόφαση στη ζωή μας, να στηριχτούμε αποκλειστικά και μόνο στην αλήθεια με οποιοδήποτε κόστος. Ένα ψέμα, όσο απλό κι αν φαίνεται, πάντα κρύβει μέσα του φόβο.

Η ιστορία του βιβλίου σας πρωταγωνιστούν πέντε ήρωες. Υπάρχει κάποιο από τα πρόσωπα του μυθιστορήματος σας που βλέπουμε στοιχεία του εαυτού σας και της προσωπικότητας σας;
Σε κάθε μου βιβλίο, έξι μέχρι τώρα, κάποιος που με γνωρίζει καλά, μπορεί να με βρει κρυμμένη, πίσω από λόγια ή πιστεύω που λένε ή υποστηρίζουν οι ήρωες μου. Πίσω από αλήθειες που πεισματικά πρεσβεύω, καμιά φορά με μεγάλο κόστος. Υπάρχω λοιπόν, μέσα σε πολλούς χαρακτήρες, να υποστηρίζω με σθένος τα πιστεύω μου ή να περιπαίζω και να στηλιτεύω τις αδυναμίες μου. Επίσης να μιλώ για δικαιοσύνη, κάτι που για μένα αποτελεί και το πιο ουσιαστικό ζητούμενο τόσο της ζωής μου, όσο και των ιστοριών μου. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το νέο μου βιβλίο. 

Θεωρείτε ότι οι αισθηματικές ιστορίες στις οποίες διαπραγματεύεστε στα βιβλία σας έχουν περισσότερη ανταπόκριση από το κοινό ή είναι απλά είναι μία δική σας επιθυμία;
Οι αισθηματικές ιστορίες είναι το ένα σκέλος των βιβλίων μου. Ο σκελετός, ας πούμε. Βασιζόμενη τις περισσότερες φορές σε μια απλή ιστορία, προσπαθώ να πλέξω τον μύθο της που περιέχει πολλά περισσότερα πράματα και μηνύματα. Να μιλήσω για ηθικές αξίες, για την δικαίωση που συνήθως δεν είναι ούτε εφικτή, ούτε εύκολη. Να ανιχνεύσω ιστορικά και ηθογραφικά στοιχεία περασμένων δεκαετιών, να μιλήσω με μουσική, με φαντασία, να κάνω τους αναγνώστες μου να ψάξουν το ιδεατό, το άπιστο… 

Βρίσκετε το είδος του βιβλίου να είναι είδος πολυτελείας ή είδος ανάγκης ειδικά για τους ανθρώπους της σύγχρονης λογοτεχνίας; 
Για μένα ανέκαθεν το βιβλίο αποτελούσε ‘’είδος’’ πρώτης ανάγκης. Δεν έχω αλλάξει άποψη και ούτε πρόκειται. Είναι μια αξία ανεπηρέαστη από το χρόνο, τα πρόσωπα, τις καταστάσεις και διαχρονικά πολλοί άνθρωποι ανατρέχουν και πιάνονται απ’ αυτό σαν μια σανίδα σωτηρίας… σωτηρίας της ψυχής τους. Είναι ένα αγαθό, ένας πλούτος ανεκτίμητης αξίας, που ευτυχώς δείχνει πως αντέχει στο χρόνο και σε όλα τα λαμπερά και εφήμερα ψευτοστολίδια, που κάποιοι ομολογουμένως με μεγάλη επιμονή επιχείρησαν να επιβάλουν. Όμως το ψεύτικο όσο λαμπερό κι αν είναι, πάντα ψεύτικο παραμένει…

Για σας ποια στοιχεία σε ένα βιβλίο σας κάνουν να το χαρακτηρίσετε τελικά ως πραγματική λογοτεχνία;
Το βιβλίο αποτελεί προσωπική υπόθεση για τον καθένα μας. Ακόμα και από τον ίδιο συγγραφέα που τα γράφει, κάποιο του αρέσει περισσότερο από τα άλλα. Λογοτεχνικό για μένα είναι το βιβλίο που αποφεύγει τις αγοραίες εκφράσεις και περιγραφές, που δεν προσβάλλει με την γλώσσα του, που χρησιμοποιεί όλα τα είδη του γραπτού λόγου, πχ. την αφήγηση, την περιγραφή, το συναίσθημα, τους διαλόγους, ιστορικά και ηθογραφικά στοιχεία και αναπτύσσει την ελληνική μας γλώσσα σε όλο της το μεγαλείο. Δεν θεωρώ λογοτεχνία την αφήγηση μιας ιστορίας.

Τι σημασία δίνετε στις κριτικές;
Εξαρτάται από ποιον γίνεται κάποια κριτική. Γιατί αν μιλάμε για την κριτική που τεκμηριωμένα κάποιος λέει την γνώμη και την άποψη του με σκοπό να βελτιώσει, να βοηθήσει και να ανοίξει επιπλέον δρόμους στο μυαλό του συγγραφέα, εν προκειμένω, είναι καλοδεχούμενη και αποδεκτή και την διαβάζω με ιδιαίτερη προσοχή. Με έχει βοηθήσει αρκετές φορές άλλωστε. Υπάρχει όμως και η άλλη όψη, η κακόβουλη ‘’κριτική’’, που ασκείται για άλλους λόγους, κυρίως ανταγωνιστικούς. Η δεύτερη ουδόλως με απασχολεί. 

Πότε ήρθε η συγγραφή στη ζωή σας;
Πάνε πολλά χρόνια πια. Στην Α’ Λυκείου απέσπασα το πρώτο Παγκρήτιο βραβείο για τη συγγραφή κειμένου μου για το βιβλίο ‘’Αναφορά στο Γκρέκο’’ του Νίκου Καζαντζάκη και δυο χρόνια αργότερα, στην Γ’ Λυκείου κέρδισα το πρώτο Πανελλήνιο βραβείο αποφοίτων Λυκείου, με τη μελέτη που έκανα συνολικά πάνω στο έργο του Καζαντζάκη. Δεν έχω σταματήσει να γράφω από τότε και έχω βραβευτεί αρκετές φορές. Έχω ασχοληθεί με όλα σχεδόν τα είδη του γραπτού λόγου, ποίηση, διήγημα, πεζογράφημα, 2 θεατρικά, παραμύθια και φυσικά μυθιστόρημα. 

Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σας δυσκολεύει τη γραφή σας;
Είμαι ανήσυχος και παρορμητικός άνθρωπος και σε πολλά θέματα απόλυτη. Δεν είμαι αυτό που λένε διπλωμάτισσα και αυτό που είναι να πω, θα το πω με όποιο κόστος. Από την μια αυτό ίσως είναι κακό, αλλά από την άλλη νιώθω πως τα έχω βρει με τον εαυτό μου, γιατί δεν μπαίνω ποτέ στην διαδικασία να κάνω δεύτερες σκέψεις. Μπορώ να ζητήσω συγνώμη, αν κάπου έχω κάνει λάθος, όμως έχω και από τους άλλους ανάλογες απαιτήσεις. Εκείνο που με έχει δυσκολέψει πραγματικά πολύ είναι ότι δεν ξεχνώ εύκολα, δυστυχώς για μένα, και μισώ το ψέμα, το οποίο αντιλαμβάνομαι αμέσως.

Από τις εκδόσεις Ωκεανίδα κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της: Αντιμέτωποι με το χθες, Το παράπονό μου μια κραυγή, Οι τρεις φωτιές. Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα βιβλία της: Τότε που τραγουδούσαν οι θεοί (2014), Σμαράγδι στη Βροχή (2015) και Όταν φεύγουν τα σύννεφα (2016), καθώς και η παιδική σειρά βιβλίων Ο Λόκο και οι γάτες του, ο Λόκο στο χιόνι και ο Λόκο στο σχολείο.

*Η Άννα Γαλανού θα παρουσιάσει το νέο της βιβλιο τη Πέμπτη 12 Μαΐου 2016 στις 19.00 στο βιβλιοπωλείο Parga στη Λάρνακα,  τη Παρασκευή 13 Μαΐου 2016 στις 18:00 στα Public Λευκωσίας και το Σάββατο 14 Μαΐου 2016 στις 12:00 στα Public Λεμεσού.