Πικροδάφνη: Όμορφη, επικίνδυνη και χρήσιμη

Ιδιαίτερα τοξική

Η πικροδάφνη είναι δηλητηριώδες φυτό. Όλα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά αν καταποθούν, ακόμα και το νερό του ανθοδοχείου, που τοποθετήθηκαν τα άνθη. Η τοξική δράση οφείλεται στην νηριίνη ή ολεανδρίνη, μια καρδιοτονωτική γλυκοσίδη ανάλογη της δακτυλίτιδας. Τα δραστικά συστατικά του εξάγονται από τα φύλλα. Έχουν γίνει αναφορές για δηλητηριάσεις ή θανάτους από λήψη πικροδάφνης, τσάι από φύλλα πικροδάφνης και για κάποια εκχυλίσματά της. Ακόμα και μία μικρή ποσότητα πικροδάφνης μπορεί να είναι θανατηφόρα προκαλώντας αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο. Ακόμα και οι αναθυμιάσεις από το κάψιμο της πικροδάφνης είναι επικίνδυνες γι’ αυτό τα κλαδιά της δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται σαν καυσόξυλα.

Στην αρχαιότητα θεωρούνταν φάρμακο

Σύμφωνα με τον Διοσκορίδη, τα φύλλα και τα άνθη της «συν οίνω πινόμενα» μπορούν να σώσουν τον άνθρωπο από το δάγκωμα δηλητηριωδών εντόμων ή ερπετών. Ιστορικές αναφορές δείχνουν ότι οι Μεσοποτάμιοι, τον 15ο αιώνα μ.Χ., πίστευαν στις επουλωτικές-θεραπευτικές ιδιότητες της πικροδάφνης. Οι Βαβυλώνιοι χρησιμοποιούσαν ένα μίγμα από πικροδάφνη και γλυκόριζα (liquorice) για ν’ αντιμετωπίσουν τον “κρασοπονοκέφαλο”. Ο Πλίνιος, ο “πρεσβύτερος”, ο γνωστός αρχαίος Έλληνας συγγραφέας, έγραψε για την όψη της πικροδάφνης, όπως επίσης για τις δηλητηριώδεις και ευεργετικές ιδιότητές της. Αραβες επιστήμονες-γιατροί χρησιμοποίησαν πρώτοι την πικροδάφνη σαν θεραπευτικό ενάντια στον καρκίνο τον 8ο αιώνα μ.Χ. Σήμερα, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής επιστημονικά στοιχεία ότι η πικροδάφνη είναι αποτελεσματική στη αντιμετώπιση του καρκίνου ή οποιασδήποτε άλλης ασθένειας.

Δηλητηριώδης αλλά χρήσιμη

Το φυτό είναι τοξικό ακριβώς γιατί προσπαθεί να προστατευτεί από τις επιθέσεις ζώων και εντόμων και αυτή  η τοξικότητα είναι η φυσική του ασπίδα. Έτσι μπορεί να λειτουργήσει ως απωθητικό εναντίον εντόμων, τρωκτικών και ερπετών. Ήδη από την αρχαιότητα έφραζαν τις φωλιές των ποντικιών και των αρουραίων με φύλλα δάφνης. Τα τρωκτικά στην προσπάθειά τους να βγουν έτρωγαν τα φύλλα της πικροδάφνης και πέθαιναν. Ένας εύκολος τρόπος να μειώσετε την εμφάνιση ενοχλητικών εντόμων (κουνούπια, κατσαρίδες, μύγες κ.λπ.), φιδιών και τρωκτικών στον κήπο σας είναι να φυτέψετε πικροδάφνες. Η μυρωδιά της και μόνο τα απωθεί. Οι θάμνοι της μπορούν να φτάσουν μέχρι και σε ύψος 5 μέτρων, τα άνθη της είναι όμορφα, είναι ανθεκτική στην ζέστη και την υγρασία, ενώ πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με μοσχεύματα. Το μόνο έντομο που την προσβάλει είναι η μελίγκρα κατά τη διάρκεια της άνοιξης.